In Groot-Brittannië start binnenkort een proef met betaalpassen die worden verstrekt aan mensen met een uitkering. Het is de bedoeling dat uitkeringsgerechtigden in de toekomst het bedrag dat op de kaart staat enkel bij speciaal geselecteerde winkels kunnen besteden.

De Britse minister van Werkgelegenheid en Pensioenen Iain Duncan Smith (Conservatieve Partij) wil op deze wijze voorkomen dat uitkeringsgerechtigden het geld besteden aan verslavingen als alcohol of gokken. De minister zegt in de Britse krant de Daily Mail dat hij steeds bezorgder is over de manier waarop er met uitkeringen wordt omgegaan.

Duncan Smith signaleert dat een aanzienlijk aantal mensen met een uitkering moeite heeft om rond te komen. Daarom is het voor deze groep mensen moeilijker om in eerste levensbehoeften te voorzien. Ook bemoeilijkt hun levensstijl ze in het vinden van werk.

Duncan Smith zei op het congres van zijn Conservatieve partij dat als iemand een alcohol- of drugsverslaving heeft, zijn of haar gezinsleden beschermd moeten worden. “Een uitkering moet het welzijn van het gezin dienen in plaats van dat ze de destructieve gewoonten van een verslaafde voeden”, aldus de minister.

Proef op kleine schaal

De minister hoopt dat hij op deze manier de vicieuze cirkel waarin deze groep mensen belandt kan doorbreken. Duncan Smith, een partijgenoot van premier David Cameron is van mening dat mensen meer grip op hun geld krijgen als ze beperkt worden in wat ze kunnen aanschaffen. De kaart wordt in eerste instantie op kleine schaal verstrekt aan cliënten in het district North Tyneside.

Volgens Matthew Stocks, woordvoerder van het Britse ministerie van Werkgelegenheid en Pensioenen, kunnen cliënten zelf via een speciale internetsite hun kaart blokkeren voor aankopen in slijterijen of casino's. Doordat klanten zelf deze keuze kunnen maken, is de proef minder streng dan het idee voor de kaart  dat de minister presenteerde op het partijcongres. "Het ministerie kan onderdelen zoals de keuzevrijheid waar cliënten hun uitkering kunnen besteden nog niet beperken. Hiervoor is eerst een wetswijziging nodig", aldus Stocks.

Amsterdamse Dienst van Werk en Inkomen: Vrijheid aangetast

In Nederland zijn voorlopig nog geen plannen bekend om uitkeringsgelden op speciale betaalpassen te laden. De Dienst Werk en Inkomen (DWI) van Amsterdam vindt het ook geen goed idee. "De basis is dat mensen in vrijheid hun geld kunnen besteden", aldus woorvoerster Rubia Jessurun. "Pas bij grote schulden of problemen die de cliënt ook zelf kan aangeven, komen wij om de hoek kijken. We spreken dan wel budgetten af maar de klant gaat er zelf over wat hij koopt."

Op andere vlakken probeert de Nederlandse overheid wel sturend op te treden. Zo besloot minister Schippers van Volksgezondheid (VVD) in 2013 dat de zorgtoeslag van mensen die langer dan 6 maanden geen zorgpremie hebben betaald wordt ingehouden en door de overheid wordt overgemaakt aan de zorgverzekeraar.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl